Kleuter is overtuigd dat hij het niet kan; wie heeft ervaring en tips?

Voor groep 1 en 2 (Nederland) en laatste twee kleuterklassen (België)
Plaats reactie
merriedroom
Berichten: 532
Lid geworden op: vr 26 feb , 2021 4:41 pm

Kleuter is overtuigd dat hij het niet kan; wie heeft ervaring en tips?

Bericht door merriedroom »

Mijn zoon van net 4 is eind vorig schooljaar gestart in groep 1. Afhankelijk van waar je naar kijkt, ging dit heel goed en ook best moeizaam. Ik wilde per se dat hij nog voor de vakantie startte, want elke week extra zou al goed voor hem zijn. En dat bleek voor mij ook.

Het is een vrolijke, rustige, (prikkel)gevoelige jongen die alles intensief bekijkt en niet bang is voor mensen, kinderen en nieuwe situaties. Hij is niet snel overtuigd van zijn eigen kunnen en juist daarom wilde ik hem zsm bij leeftijdsgenootjes hebben waarmee hij zich kan meten. De psz deed hem al goed en hier werd hij snel zekerder in bijv. zijn taalgebruik en klim- en klauterwerk.

Dit voorbeeld van gelijken werkt niet voor alles. Soms heeft hij bedacht dat hij iets niet kan en dan wil hij het niet eens proberen. Ik weet niet hoe ik hem kan overtuigen of motiveren. Uitleggen werkt niet, een (hele grote) beloning in het vooruitzicht stellen werkt niet. Hij ziet gewoon geen mogelijkheid. Voordoen, samendoen, het werkt niet. Zodra je iets overneemt, voordoet of probeert samen te doen, wordt hij helemaal passief (slappe armen, ‘kan het niet…lukt niet…’). Stappenplannen samen uittekenen, in hele kleine stukjes opknippen, toejuichen wat al wel lukt… het heeft geen resultaat. Het gaat met name over zaken rondom zelfredzaamheid en zelfverzorging waarvan de school ook vindt dat de kleuters dat (snel) moeten kunnen. Sommige dingen kan hij al maanden, maar bijna elke keer ‘lukt niet, kan ik niet, gaat niet…’.

Ik ben behoorlijk allergisch voor deze houding als ik die bij mensen tegenkom wat hierbij uiteraard helemaal niet werkt. Dat maakt het dus zoveel moeilijker voor mij. En het geduld verliezen werkt in elk geval zéker niet. Maar wat wel?

Halve mandarijn
Berichten: 134
Lid geworden op: wo 19 mei , 2021 11:29 am

Re: Kleuter is overtuigd dat hij het niet kan; wie heeft ervaring en tips?

Bericht door Halve mandarijn »

Is jouw zoontje perfectionistisch?

Mijn zoontje doet pas iets als hij zeker weet dat hij het kan. Daarvoor wordt het ip niet geprobeerd. Omdat hij ook perfectionistisch is duurt het soms best lang voordat hij iets laat zien. Op school is er in groep 1 en 2 veel aandacht besteed aan het mogen maken van fouten en dat niet alles perfect hoeft. Dat heeft bij hem veel geholpen. Toen ik vorige week vroeg of een boekje niet te moeilijk was om te lezen zei hij "maar ik kan het toch proberen?".

merriedroom
Berichten: 532
Lid geworden op: vr 26 feb , 2021 4:41 pm

Re: Kleuter is overtuigd dat hij het niet kan; wie heeft ervaring en tips?

Bericht door merriedroom »

Goeie vraag. Daar twijfel ik aan. Ik dacht dat ook bij bijv. tekenen. Deed hij niet, punt. Tot we samen een vierkant tekenden, een driehoek, een driehoek op een vierkant (hij houdt van vormen) en zo ineens een huis tekenden! Dat vond hij gaaf en sindsdien zijn de lege vellen papier niet aan te slepen en lelijk, mooi, onherkenbaar of herkenbaar, alles probeert hij nu te tekenen. Hij zit er niet over in als het mislukt. Soms gaat er een kruisje doorheen en begint hij opnieuw, meestal niet.

Knippen wilde hij absoluut niet eens proberen. Tip gelezen om iets te laten uitknippen wat in de interesses ligt. Ik cijfers en stippen tekenen in vakken, door elkaar. Dat moest uitgeknipt worden om bij elkaar te kunnen leggen. Sinds dat moment knipt hij alles wat los en vast zit (ok, dat staat er grappig). Mislukt of niet, scheef, half uitgescheurd, daar hoor ik hem niet over piepen.

Deze truc is niet op alles toe te passen helaas, maar ik vermoed eerder faalangst of fixed mindset? Ook met smaken proeven. ‘lust ik niet, vind ik vies’. Soms, heel soms krijg ik er een hapje in en dan blijkt hij het toch lekker te vinden. Hij vindt veel lekker, maar hij probeert het niet eens.

Hij lijkt niet te geloven dat hij het kan (of lust) of ziet de mogelijkheid niet om het wel te gaan kunnen, lijkt het. De ene keer, zoals bij knippen en tekenen, is hij erna gelijk wel overtuigd van zijn kunnen. De andere keer, zoals bij aankleden, proeven en klimmen, gelooft hij even in zichzelf, dan weer niet, dan weer wel en dan kan hij toch zeker niet zijn trui zelf uittrekken (doet ie al een jaar zelfstandig, maar goed). Ik onderscheid dit van de momenten dat hij niet wil uitkleden, die zijn er uiteraard ook, maar verlopen heel anders. Maar misschien komt dit ook overeen met perfectionisme?

Gebruikersavatar
Vlinder42
Moderator
Berichten: 769
Lid geworden op: di 02 mar , 2021 5:57 pm

Re: Kleuter is overtuigd dat hij het niet kan; wie heeft ervaring en tips?

Bericht door Vlinder42 »

Mijn dochter deed dit ook. Ze zit nu in groep 5. Eigenlijk heeft niets echt geholpen wat we hebben geprobeerd. Wat wel hielp was dat ze groter werd en dat ze in groep 3 en 4 ging zien dat andere kinderen dingen wel deden. De concurrentie kwam erbij. En ze zag dat veel dingen voor haar eigenlijk makkelijk zijn, terwijl dat niet voor alle kinderen zo is. Dat hielp. Het ‘kan ik niet en doe ik dus niet’ is weg, maar er zijn wel andere vormen van perfectionisme voor in de plaats gekomen helaas.
Moeder van 2 meiden, de oudste op het VO, de jongste op de basisschool 1x versneld.

Anne72
Berichten: 210
Lid geworden op: vr 26 feb , 2021 4:07 pm

Re: Kleuter is overtuigd dat hij het niet kan; wie heeft ervaring en tips?

Bericht door Anne72 »

Allereerst is het niet handig als het gedrag van je kind iets triggered in jezelf en lijkt op gedrag waar je je bij anderen aan stoort. Mooi dat je dat van jezelf weet want dan kun je je er tegen wapenen. Even diep ademhalen als het gebeurd, even ontspannen en weer echt kijken wat er aan de hand is en wat je kan doen.

Als een kind bepaald gedrag laat zien heeft het best veel tijd nodig omdat te veranderen. Merk ik zelf ook als ik bepaalde slechte gewoontes af wil leren. Denk dus niet te snel dat iets niet werkt. Dit gaat gewoon met vallen en opstaan en een terugval op zijn tijd.

Mooi dat je bepaalde dingen hebt gevonden die toch helpen. Dat herken ik ook. Ons menneke kon wel dino’s knippen maar geen vlinders. Wat hier ook hielp was humor. Kun jij je trui niet uittrekken? Dan ben ik toch wel heel nieuwsgierig wie dat mannetje was dat zich gisteren helemaal had uitgekleed. Heb jij hem ook gezien? En dan met een hele dikke knipoog.

Wat het ook goed deed waren slogans: van proberen kun je leren, dat je het nog niet kan komt omdat je het nog aan het leren bent en Pippi Langkous natuurlijk: ik heb het nog nooit gedaan dus ik denk dat ik het kan.

Ons meiske was ook gevoelig voor de vraag: zou je het willen kunnen. En zo ja: Hoe denk jij dat je het kan leren.

Zelf hebben man en ik ook een tijdje heel overdreven fouten toegegeven, vergeven en opgelost. Dat gaf haar tools om met fouten maken om te gaan.

Veel succes
Anne72
Moeder van Xke 2006, 6 ath E&M en Menneke 2008 4 VWO N&T

Gebruikersavatar
Vlinder42
Moderator
Berichten: 769
Lid geworden op: di 02 mar , 2021 5:57 pm

Re: Kleuter is overtuigd dat hij het niet kan; wie heeft ervaring en tips?

Bericht door Vlinder42 »

Sorry, ik zie nu pas dat je vooral doelde op zelfverzorging en zelfredzaamheid. Daar heeft ons meiske geen last van gehad, dus dat weet ik niet. Bij haar ging het meer om dingen zoals dat ze al kon lezen, maar het vertikte om dat op school te doen. Waar doel je precies op, schoenen aantrekken en naar de wc gaan, dat soort dingen?
Moeder van 2 meiden, de oudste op het VO, de jongste op de basisschool 1x versneld.

merriedroom
Berichten: 532
Lid geworden op: vr 26 feb , 2021 4:41 pm

Re: Kleuter is overtuigd dat hij het niet kan; wie heeft ervaring en tips?

Bericht door merriedroom »

Dank jullie voor de tips. Daar zitten bruikbare dingen tussen.

Vlinder, het uit zich heel breed. Wat verschilt met jouw ervaring is dat als hij weet/gelooft dat hij het kan, het ook overal laat zien of doet. Maar als hij denkt het niet te kunnen, er niet aan begint. Knippen, tekenen, aankleden, fietsen, klimmen, wc, eten, breed dus.

Gebruikersavatar
Vlinder42
Moderator
Berichten: 769
Lid geworden op: di 02 mar , 2021 5:57 pm

Re: Kleuter is overtuigd dat hij het niet kan; wie heeft ervaring en tips?

Bericht door Vlinder42 »

Hij is ook gewoon nog klein. Zelfvertrouwen moet ook groeien. Kunnen omgaan met frustratie dat je dingen nog niet kunt moet zich ook ontwikkelen. Misschien is hij nu meer bezig om zich op andere vlakken te ontwikkelen. Er zijn al mooie tips gegeven. Geduld is er misschien nog eentje :-)
Moeder van 2 meiden, de oudste op het VO, de jongste op de basisschool 1x versneld.

Repelsteeltje
Berichten: 30
Lid geworden op: zo 28 feb , 2021 11:47 am

Re: Kleuter is overtuigd dat hij het niet kan; wie heeft ervaring en tips?

Bericht door Repelsteeltje »

Ik herken wat dingen van mijn zoon hierin, toen hij nog klein was (inmiddels 23 !). Sommige dingen letterlijk, zoals die slappe armen! Voordoen, samendoen werkte bij hem ook niet. Iets rechtstreeks kopiëren, wat voor de meeste kinderen een natuurlijke manier van leren is, gebeurde zelden bij hem. Hij leerde wel degelijk ook van andere kinderen, maar in indirecte vorm, door te beschouwen, wat hij zag te analyseren en dan soms (op zijn eigen manier) toe te passen.
Mijn zoon was ook zeer selectief in wat hij wel of niet deed, en niet te bewegen om dingen te proberen. Beloningen ed. hielpen dan ook totaal niet. Ik heb later pas ontdekt dat het bij hem ook te maken heeft met een gebrek aan voorstellingsvermogen. Hij kan zich soms eenvoudigweg geen beeld vormen van de activiteit. Of preciezer: hij kan zich geen beeld vormen van zichzelf binnen de activiteit. Dus dan lijkt het ook echt niet mogelijk. Het toch proberen voelt onveilig. En dat onveilige gevoel was bij hem vrij extreem, zodanig dat hij het gewoon niet deed en niet te overreden was om het wel te doen.
Wat bij hem wel een beetje heeft geholpen was een vorm van ergotherapie, van een sensorische therapeut. Helaas klikte het met ons niet en is dat vrij snel weer gestopt. Ik heb er wel meer door geleerd over oude reflexen die soms in de weg zitten.
Mijn zoon heeft bijvoorbeeld nooit leren duiken. De reflex om je hoofd omhoog te bewegen als je valt (heel nuttig, anders val je op je hoofd en dat doet pijn), was voor hem onmogelijk uit te schakelen, ook als hij wist dat er water onder hem was dus dat het veilig was. Cognitief kon hij dat wel bedenken, maar de reflex was sterker. Dus elke keer ging toch op het laatste moment dat hoofd weer omhoog. Jaren mee bezig geweest, nooit gelukt.

Ik denk dat bij de meeste kinderen dit soort extreme reacties langzaam minder worden als ze groeien. Bij mijn zoon bleven problemen bestaan toen hij ouder werd, toen begon het ook steeds meer op te vallen. Een duidelijk voorbeeld was de stap van middelbaar onderwijs naar hoger onderwijs, dat was voor hem niet te doen, hij kon zich er niets bij voorstellen, en hij kreeg een enorme terugslag. Hij heeft in de loop van dat jaar een diagnose (ASS) gekregen. Met fijne begeleiding gaat het inmiddels goed met hem als student.
Niemand weet, niemand weet.....

Ilumen
Berichten: 53
Lid geworden op: vr 26 mar , 2021 8:30 am

Re: Kleuter is overtuigd dat hij het niet kan; wie heeft ervaring en tips?

Bericht door Ilumen »

Ik heb hier een jongetje met twee instellingen:
1. Ik kan het niet, dus ik doe het niet
2. Ik kan het wel, dus ik doe het niet
Lekker makkelijk dus om te weten of hij iets kan of niet...

Bij ons heeft een kleine beloning + stickers geholpen met wat dingen. O.a. Met knippen, potlood vast houden en vormen tekenen. Hij mocht zelf een kleine beloning kiezen (1e keer was een oranje stuiterbal). De beloning schreven we op onderaan een vel met 10 genummerde vakjes (met zijn favoriete karakters bovenaan het vel). Na 10x oefenen en daarmee 10x een sticker uitkiezen kreeg hij zijn beloning.

Tijdens het oefenen hebben we steeds herhaald dat je met oefenen en proberen dingen leert. Dat mantra krijgen we nu soms terug van hem :grin:
Wij grijpen terug op deze methode zodra er iets is waarop hij “vastloopt”.
DL 2012, ZL 2016

Bissi
Berichten: 344
Lid geworden op: vr 26 feb , 2021 9:37 pm

Re: Kleuter is overtuigd dat hij het niet kan; wie heeft ervaring en tips?

Bericht door Bissi »

Ik weet niet hoe ik hem kan overtuigen of motiveren. Uitleggen werkt niet, een (hele grote) beloning in het vooruitzicht stellen werkt niet. Hij ziet gewoon geen mogelijkheid. Voordoen, samendoen, het werkt niet. Zodra je iets overneemt, voordoet of probeert samen te doen, wordt hij helemaal passief (slappe armen, ‘kan het niet…lukt niet…’). Stappenplannen samen uittekenen, in hele kleine stukjes opknippen, toejuichen wat al wel lukt… het heeft geen resultaat. Het gaat met name over zaken rondom zelfredzaamheid en zelfverzorging waarvan de school ook vindt dat de kleuters dat (snel) moeten kunnen.
Merriedroom, jij bent in de zomervakantie wel heel hard aan het werk geweest :-)
THoe zou dat op je zoontje overgekomen zijn? Misschien denkt hij dat het allemaal supermoeilijke dingen zijn, omdat jij zoveel tijd steekt in het trainen ervan.
Of misschien voelt hij zich onder druk gezet, omdat je daar zo mee ebezig ebnt geweest: blijkbaar moet ik dat nu allemaal kunnen maar ik weet het niet....
Niet alle slimme kinderen zijn even snel en handig in zelfverzorging en zelfredzaamheid. En daar is niks mis mee.. Laat hem het zelf ontdekken en proberen, zo leren de meeste kinderen het. Grote kans dat hij in het nieuwe schooljaar dit toch gaat overnemen van oudere kinderen zoals heel vaak gebeurt.
Waarom moet hij dit nu zelf kunnen en van wie moet dat?

merriedroom
Berichten: 532
Lid geworden op: vr 26 feb , 2021 4:41 pm

Re: Kleuter is overtuigd dat hij het niet kan; wie heeft ervaring en tips?

Bericht door merriedroom »

Haha, nee hoor Bissi. Iedereen probeert vanaf baby af aan hun kinderen te motiveren om eens iets te proberen en zo te leren. En ik merkte zo in de afgelopen jaren dat wat meestal wel werkt, bij hem niet zoveel deed. Van de zomer lekker de druk eraf gegooid. Dan heb je ook niet te maken met scholen die eisen stellen in zelfredzaamheid en zo.

Repelsteeltjes verhaal resoneert wel. Het geeft een verklaring waarom bijv. een beloning geen effect heeft. We gaan die weg van spelbegeleiding nu in. Het belemmert hem en je ziet dat zijn zelfvertrouwen daarom daalt. De aanpak nu is stappen kleiner maken en deze inzichtelijk maken. En geduld hebben en heel veel positiviteit. Ik hoop dat school dat ook kan opbrengen, maar ik kreeg helaas niet die indruk. “De klas is groot en we kunnen hem niet nog eens apart helpen.”

Bissi
Berichten: 344
Lid geworden op: vr 26 feb , 2021 9:37 pm

Re: Kleuter is overtuigd dat hij het niet kan; wie heeft ervaring en tips?

Bericht door Bissi »

Wat Repelsteeltje bedoelt is denk ik reflexintegratie. Dat is een speciale vorm van fysiotherapie. Het uitgangspunt is dat de primaire reflexen bij veel slimme kinderen niet genoeg geïntegreerd zijn, waardoor bepaalde bewegingen moeite kosten. Reden kan zijn: gebrek aan oefening.
Op het vorige forum waren er diverse mensen bij wie het goed uitpakte, bij anderen hielp het minder.
Hier vind je bijv een uitleg:
https://www.cnls.nl/reflexen/
Of hierhttps://www.masgutovamethode.nl/

Plaats reactie